Viscount Chorum 10 Dlx Mode D'emploi page 124

Chorum 10 Dlx – Chorum S10 Handleiding
hebben. Als we op een willekeurig geluid, dat we voor de eenvoud van de berekening met een unitaire
frequentie beschouwen, 12 stijgende reine kwinten stapelen, verkrijgen we een ander frequentiegeluid
(3/2)^12. Als we echter hierop 7 octaven stapelen, verkrijgt men een geluid met 2^7 frequentie.
Als we beide waarden vergelijken, valt meteen op dat de eerste waarde (iets) groter is dan de tweede. Als
we op de vierde decimaal afronden, verkrijgen we: (3/2)^12=129,7463 terwijl 2^7 = 128,0000. De
verhouding tussen deze twee waarden wordt pythagorische komma genoemd.
We zouden deze kunnen definiëren als de verhouding die het teveel van een stapeling van 12 reine
kwinten ten opzichte van een stapeling van 7 octaven tot uitdrukking brengt, die beide uit één enkel geluid
voortkomen.
Bovenstaande tekening is niet in schaal (het teveel zou op grafisch niveau praktisch onmerkbaar zijn), maar
kan een vrij exact idee van het probleem geven.
Als nu de pythagorische komma in 12 gelijke delen wordt verdeeld en elk deel van elke reine kwint wordt
afgetrokken, verkrijgt men een stapeling van 12 kwinten die ter hoogte van de zevende octaaf eindigt.
Dit is het geval van het Equal Temperament (Equal Temperament System met verdeling van de octaaf in
12 gelijke delen).
De pythagorische komma kan verdeeld worden in grotere delen en dus alleen over enkele kwinten
verdeeld worden. Zo is bijvoorbeeld het temperament Werckmeister III opgebouwd, dat hem in vier
gelijke delen uit de kwinten C-G, G-D, D-A en B-F# ophaalt.
NL - 19